حدود۱۰۰روز از استقرار دولت سیزدهم می گذرد، نشانه های مثبتی از تثبیت و شکل دهی انتظارات مشاهده میشود. در این شرایط و باید دولت بفکر تثبیت نرخ ارز و آرامش نرخ مواد غذایی همچون سه ماه گذشته باشد درصورت ادامه این وضع، طرح تحول اقتصادی و یا هر طرح دیگری که در ست دولت است با آرامش بهتری به پیش خواهند رفت.
دكتر سید مهدی شیرمردی- تحلیلگر اقتصادی
وظیفه حاکمیت برای داشتن یک اقتصاد پویا این است که در شکل دهی و تثبیت انتظارات، گام های مهمی بردارد. دولت های گذشته الخصوص دولت دوازدهم در این زمینه کلا” ناتوان بوده اند. برای داشتن چنین امری باید ساختار حقوقی مناسبی داشته باشیم -که نداریم. البته این صورت ظاهری قضیه یا همان de jure قوانین است. نکته مهم تر از وجود ساختار حقوقی مناسب، پذیرش کنشگران اجتماعی و فعالین اقتصادی و غیراقتصادی و اجرای تمام و کمال قوانین و مقررات (همان صورت de facto قضیه) و در یک کلام حاکمیت قانون در اقتصاد مردمی در دولت گذشته به چالش کشیده شده بود و به هیچ عنوان ساختارهای علم اقتصاد رعایت نمی شد به نوع تیم اقتصادی و رئیس دولت یازدهم و دوازهم به علم اقتصاد اعتقادی نداشته وتمامی اقتصاد کشور را به برجام گره زده بود که این امر موجب افزایش تورم ونقدینگی شده است- و همچنان دولت مردمی آیت الله رئیسی هزینه ی ناکارآمدی و هزینه های سنگینی که دولت های قبل تراشیده اند می پردازد و این هزینه ها که بخشی از آن خلق پول بدون پشتوانه، پرداخت یارانه بی ارزش ،سود اوراق قرضه، بورس، تولید و کارخانه های تعطیل و هزینه هایی که حداقل دولت آیت الله رئیسی تا چهار سال باید بپردازد .
ریشه اصلی تورم در ایران به حجم پول زیاد نسبت داده می شود. باید این را بپذیرم؛ اما راه حل آن را سه قفله کردن بانک مرکزی و کاهش حجم پول نمی دانم. باید شیوه شکل گیری انتظارات فعالین اقتصادی و غیراقتصادی دقیقاً شناسایی شود، شکل دهی شود و تثبیت شود، با همین حجم پول موجود و حتی کمتر از آن نیز، و با همین شکل درهم ریختگی در انتظارات و نبود حاکمیت قانونمند اقتصادی، تورم چند برابری را تجربه خواهیم کرد. حدود۱۰۰روز از استقرار دولت سیزدهم می گذرد، نشانه های مثبتی از تثبیت و شکل دهی انتظارات مشاهده میشود. در این شرایط و باید دولت بفکر تثبیت نرخ ارز و آرامش نرخ مواد غذایی همچون سه ماه گذشته باشد درصورت ادامه این وضع، طرح تحول اقتصادی و یا هر طرح دیگری که در ست دولت است با آرامش بهتری به پیش خواهند رفت لذا همانگونه که بارها رئیس جمهور محترم فرمودند دولت مردم هیچ حرکتی را بدون اطلاع مردم و شتابزده انجام نمی دهد.
فصل حاضر مربوط به بهره گیری از اقتصاد رفتاری در پژوهشهای حقوقی یا بهعبارتدیگر، راجع به «حقوق و اقتصاد رفتاری» است. پرسشی که منطقاً در این خصوص مطرح میشود آن است که اقتصاد رفتاری چه ارتباطی با پژوهشهای حقوقی دارد. اگر فرض کنیم هدف قانون، کنترل رفتار انسان باشد، تمایل پژوهشگران حقوقی برای بررسی نحوهی رفتار افراد، امری قابلانتظار است. بااینحال، بخش اعظم پژوهشهای اقتصادی ،حقوقی بهطور خاص، به درک صرف رفتار دولتمردان بستگی دارد. این وضعیت اجتنابناپذیر، لذا اقتصادی که از دولت های قبل به دولت سیزدهم به ارث رسیده کاملا بیمار و نیاز به یک جراحی فوری اما با حساسیت بالا دارد !!
از این حیث مشکلآفرین است که چنین درکی مبتنی بر تجربهی فردی، نسبی و بسیار ذهنی است؛ درنتیجه، لزوماً صحیح نیست. از این منظر، اقتصاد رفتاری بهطورکلی درصدد فهم رفتار واقعی انسان و بهطور خاص، رویکردی است برای درک حقوق و اقتصادرفتاری.
بر این اساس به دنبال یافتن پیامدهای احتمالی یافته های تجربی و بینش نظری اقتصاد رفتاری برای مسائل حقوقی است و به نظر میرسد ظرفیت بالقوهی قابلتوجهی برای ارائهی پژوهشهای حقوقی با رویکرد تجربهگرا نسبت به رفتار انسان داشته باشد ، تقریباً حل رضایتمندانهی تمامی مسائل ، اقتصادی جالب، مستلزم پیشبینیهای دقیق رفتار انسان است. دولت مردان ، نمایندگان مردم در مجلس شورای اسلامی ، قضات، سیاستگذاران و دانشگاهیان، برای ارزیابی مطلوبیت قوانین، سیاستها و روشهای جایگزین، به حالتهای ذهنیِ رفتار فردی و اجتماعی استناد میکنند. پژوهشهای حقوقی به این نتیجه رسیدهاند که در صورت ساده و حسی بودن این پیشبینیها و فقدان زمینههای تجربی قوی، در معرض خطا و سوگیریهای قرار خواهند داشت؛ بنابراین در پی پیشرفت ادعاهای هنجاری، انتظار میرود که پیشبینیهای بسیار دقیقتری ارائه شود و بهمنظور برآوردن این انتظار، جایگاه علوم اقتصادی در گفتمان حقوقی در دولت مردمی سیزدهم گسترش یافته است.
به امیدروزی که اقتصادایران اسلامی به دست جوانان برومند بهریل واقعی توسعه و رشد برگردد…انشاالله